मोरङ । कफी खेतीबाट राम्रो आम्दानी हुन थालेपछि परम्परागत खेतीलाई विस्थापन गर्दै मोरङ उत्तरी भेगका ३ पालिकाका बासिन्दा यसप्रति आकर्षित भएका छन् । पछिल्लो समय यहाँका ३ पालिकामा एकसय ५० हेक्टरमा कफी लगाइएको छ । 

उत्तरी भेगको लेटाङ नगरपालिका, मिक्लाजुङ गाउँपालिका र केराबारी गाउँपालिकामा पाँच वर्षअघिदेखि व्यावसायिक कफी खेती शुरु गरिएको थियो । मिक्लाजुङमा १ सय १०  हेक्टर, लेटाङमा ३५ हेक्टर र केराबारीमा ५हेक्टर जमिनमा कफी लगाइएको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ । कफी खेती विस्तार कार्यक्रमअन्तर्गत रहेर किसानले कफी खेती लगाएका त्यहाँका प्रमुख रामदेव सिंहले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो– ‘किसानले  उत्साहित भएर कफी खेतीमा लागेका र उनीहरूलाई  कफी पकेट कार्यक्रमअन्तर्गत कफी सुकाउने, ग्रेडिङ गर्ने र धुलो बनाउने उपकरण चाहिएको छ ।’ 
 
लेटाङ बजारभन्दा १७ किलोमिटर उत्तर भोगटेनीका चन्द्र राईले ५ वर्षअघि नजिकै रहेको साग्मा माविको जागिर छाडेर आफ्नो ५० रोपनी जमिनमा कफी खेती सुरु गर्नुभएको थियो । छँदा खाँदैको जागिर छाडेर खेतीमा लाग्दा सबै छक्क परेको सम्झदै उहाँले भन्नुभयो– ‘हाल आफूसँगै गाउँका ९० परिवारले पनि कफी खेती रोजेका छन् । माग उच्च हुँदा पनि उत्पादन पुरयाउन सकिएको छैन । कफी खेती आम्दानीको राम्रो स्रोत बनेको छ ।’ 

प्रतिरोपनी वार्षिक १ लाख आम्दानी हुने उहाँको जिकिर छ । ‘५  वर्षअघि लगाइएको कफीले यस वर्षदेखि उत्पादन दिन शुरु गरेको छ । “कफीको बिरुवाका लागि आफैँ नर्सरी गरेर वितरणसमेत गर्ने गरेको छु, उत्पादित दाना सङ्कलन गरेर बजारीकरणमा सहयोग गरेको छु’  कृषक राईले बताउनुभयो– ‘काठमाडौँ  पोखरा लगायत ठूला शहरबाट माग आउने गरेको छ तर स्थानीय बजार इटहरी, विराटनगरलगायतमै पनि माग पुरयाउन सकिएको छैन ।’

नेपालमा अधिकांश अराविका जातको कफी लगाउने गरिएको छ । कफीको पाकेको दाना (चेरी) किसानबाट  ९० रुपैयँँ प्रतिकिलो र प्रशोधन गरिएको (पार्चमेन)  प्रतिकिलो ५ सयदेखि ५ सय ५० रुपैयँँ सम्ममा कारोबार हुने गरेको तर पूर्ण प्रशोधन वा धुलो बनाउन बाँकी रहेको कफी प्रतिकिलो १ हजार ८ सयका दरले होटलमा जाने गरेको छ । धुलो बनाउँदा प्रतिकिलो २  हजार २ सय ५० रुपैयाँ का दरले कफी बिक्री हुने गरेको छ ।  

कृषक राईले जस्तै राजविक्रम राई र मिक्लाजुङका कविन्द्र चाम्लिङले पनि आफ्नो बारीमा व्यवसायीकरूपले कफी खेती गर्नुभएको छ । यसप्रति आफूहरु पूर्ण सन्तुष्टि रहेको राजविक्रमले बताउनुभयो । गत वर्षभन्दा यसपटक कफी अझ फस्टाएको उहाँको भनाई छ । ‘कफीबाट आर्र्थिक आम्दानी राम्रै हुन्छ भन्ने आशा छ’  उहाँले भन्नुभयो– हामी मकै, कोदो र गहुँखेती छाडेर कफी खेतीमा लाग्यौँ । आर्थिक आम्दानीको तुलनामा परम्परागत कृषिभन्दा आधुनिक कृषि बढी लाभदायी हुन्छ ।’ नेपालमा कफीको उत्पादन राम्रो मानिन्छ । मुख्यतः अरेविका जातको कफीले राम्रोे उत्पादन दिन्छ ।